Ngày 29/10/2021, tại Trụ sở Phái đoàn Việt Nam tại Liên hợp quốc (LHQ), Nhóm bạn bè của Công ước LHQ năm 1982 về Luật Biển (UNCLOS) đã tổ chức cuộc họp theo sáng kiến của Argentina về chủ đề “Vai trò của Cơ quan quyền lực đáy đại dương (ISA) trong tiến trình thương lượng văn kiện pháp lý về đa dạng sinh học ngoài vùng quyền tài phán quốc gia (BBNJ)”. Đại sứ, Trưởng Phái đoàn, Cố vấn pháp lý và đại diện của hơn 50 nước thành viên LHQ đã tham dự cuộc họp.
Đại sứ, Trưởng phái đoàn Việt Nam tại LHQ Đặng Đình Quý. Ảnh: Khắc Hiếu/TTXVN
Tại cuộc họp, Cố vấn pháp lý của Cơ quan quyền lực đáy đại dương Alfonso Ascencio-Herrera cho biết Cơ quan này được thành lập theo Hiệp định bổ trợ cho UNCLOS, có chức năng tổ chức, quản lý và kiểm soát các hoạt động khai thác khoáng sản tại đáy đại dương trên cơ sở nguyên tắc phục vụ lợi ích chung của nhân loại. Các hoạt động cấp phép, điều chỉnh dự án khai thác khoáng sản dưới đáy đại dương, bảo vệ môi trường đáy đại dương do tác động của hoạt động khai khoáng, xây dựng năng lực quốc gia trong thăm dò, khai thác khoáng sản do ISA thực hiện có liên quan trực tiếp đến các chủ đề đang được thảo luận tại vòng đàm phán liên chính phủ về BBNJ, dự kiến khởi động trở lại vào tháng 4/2022. Sau một thời gian bị tác động của COVID-19, Hội đồng và Đại hội đồng ISA sẽ tổ chức phiên họp lần thứ 26 nhằm xây dựng bộ quy tắc khai khoáng và quyết định các vấn đề liên quan đến nhân sự, hành chính của Cơ quan này.
Các ý kiến phát biểu bày tỏ quan tâm đến việc điều phối, hài hòa vai trò, chức năng và kinh nghiệm chuyên môn của ISA trong khuôn khổ văn kiện BBNJ, nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm công bằng và bình đẳng trong khai thác khoáng sản tại đáy đại dương do đây là tài sản chung của nhân loại.
Tại cuộc họp, các nước cũng chúc mừng và đánh giá cao Việt Nam và Argentina là hai nước đồng sáng lập Nhóm bạn bè – trong sáng kiến tổ chức sự kiện kịp thời sự kiện cùng thời gian với Tuần lễ luật pháp quốc tế của LHQ và ngày trước thềm cuộc họp của Hội đồng và Đại hội đồng ISA. Các ý kiến đánh giá Nhóm bạn bè về UNCLOS thời gian qua đã duy trì hoạt động đều đặn, có chất lượng, góp phần tăng cường hiểu biết về UNCLOS, đáp ứng quan tâm chung của cộng đồng quốc tế.
Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) bắt đầu có hiệu lực từ ngày 16/11/1994, trở thành cơ sở pháp lý quan trọng điều chỉnh các vấn đề liên quan đến biển và đại dương. Được coi là “Hiến pháp của đại dương”, UNCLOS đã được vận dụng hiệu quả để giải quyết nhiều tranh chấp, bất đồng trên biển, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác cho các quốc gia trong các vấn đề liên quan đến biển và đại dương.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của biển, Việt Nam đã tích cực tham gia quá trình xây dựng UNCLOS. Sau khi UNCLOS được thông qua, Việt Nam là một trong 107 nước đầu tiên ký và sớm tiến hành thủ tục phê chuẩn. Ngày 23-6-1994, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Nghị quyết về việc phê chuẩn UNCLOS. Ngày 14-7-1994, Việt Nam đã nộp văn kiện phê chuẩn cho Tổng thư ký Liên hợp quốc. Do vậy, ngày 16-11-1994, UNCLOS cũng đồng thời là ngày văn kiện này có hiệu lực đối với Việt Nam.
Hà Thương